Əsas məzmuna keçin

Proxy

Proxy istifadəçi ilə server arasında vasitəçi rolunu oynayan xidmətdir. Bu sistem şəbəkə sorğularını idarə edərək performans, təhlükəsizlik və nəzarət məsələlərini həll edir.

Nə üçün lazımdır?​

  • Performance artırır: Keşləmə mexanizmi ilə sürəti yüksəldir
  • Təhlükəsizlik təmin edir: İstifadəçiləri birbaşa internetə çıxışdan qoruyur
  • Anonimlik verir: Real IP ünvanını gizlədərək məxfilik təmin edir
  • Mərkəzi nəzarət: Bütün trafikə vahid nöqtədən nəzarət imkanı
  • Resurs qənaəti: Bandwidth və server yükünü optimallaşdırır
  • Giriş idarəetməsi: Məzmuna çıxışı məhdudlaşdırma imkanı

Proxy Növləri​

  • Forward Proxy: İstifadəçi tərəfində işləyir və onların adından sorğular göndərir. Anonimlik təmin edir. Məzmun filtrlər. İstifadəçi konfiqurasiyası lazımdır
  • Reverse Proxy: Server tərəfində yerləşir və serverlər üçün vasitəçilik edir. Yük balansı təmin edir. SSL termination. İstifadəçilər görmür
  • Transparent Proxy: İstifadəçi tərəfindən görünməz proxy. Avtomatik yönləndirmə. Sadə idarəetmə. Bəzi tətbiqlər problemli
  • Anonymous Proxy: İstifadəçinin IP-sini tamamilə gizləyir. Yüksək məxfilik. Anonimlik qoruyur. Bəzi saytlar blokleyir

Cache Mexanizmi​

  • Web Caching: HTTP məzmununu keşləyir və sürətli çatdırılma təmin edir. Bandwidth qənaət edir. Stale content problemi
  • DNS Caching: Domain adlarının IP ünvanlarını keşləyir. DNS sorğu sayını azaldır. TTL əsasında idarə olunur
  • Database Query Caching: Tez-tez soruşulan sorğuları keşləyir. Database yükünü azaldır. Data consistency problemi

SSL/TLS İşləmə​

  • SSL Termination: Proxy-də SSL şifrəsizləşdirmə həyata keçirilir. Backend serverlər üçün yük azalır. Daxili trafikin şifrələnməsi problemi
  • SSL Passthrough: SSL trafik olduğu kimi ötürülür. End-to-end şifrələmə. Proxy məzmunu görə bilmir
  • SSL Bridging: Proxy həm client, həm də server tərəfində SSL istifadə edir. Tam nəzarət. Performans yükü artır

Forward Proxy vs Reverse Proxy​

  • Forward Proxy: İstifadəçi tərəfində, anonimlik üçün istifadə. Corporate şəbəkələrdə məzmun filtrləmə. İstifadəçi konfiqurasiyası. Kənar serverlərdən qorunma
  • Reverse Proxy: Server tərəfində, load balancing üçün. Web serverlərin qorunması. SSL termination. İstifadəçilər bilmir

Authentication və Authorization​

  • Basic Authentication: Sadə istifadəçi adı və şifrə yoxlaması. Sadə konfiqurasiya. Zəif təhlükəsizlik
  • LDAP Integration: Active Directory ilə inteqrasiya. Mərkəzi istifadəçi idarəsi. Korporativ mühitlər üçün uyğun
  • Multi-factor Authentication: Əlavə təhlükəsizlik qatları. Token və biometrik yoxlama. Kompleks konfiqurasiya

Logging və Monitoring​

  • Access Logs: İstifadəçi fəaliyyətlərini qeyd edir və audit imkanı verir. Compliance tələbləri. Böyük həcmli məlumat
  • Performance Metrics: Cavab vaxtı, throughput və digər metrikalar. Sistem performansının izlənməsi. Real-time monitoring
  • Security Events: Təhlükəsizlik hadisələrinin qeydiyyatı. Hücum cəhdlərinin aşkarlanması. Incident response

Əsas Problemlər​

  • Single Point of Failure: Proxy nasaz olarsa bütün trafik dayanır → High Availability və clustering həlli
  • Performance Bottleneck: Yüksək yük zamanı darboğaz yaranır → Load balancing və horizontal scaling
  • Configuration Complexity: Kompleks tənzimləmə xətaları → Automation tools və template istifadəsi
  • SSL Certificate Management: Sertifikat idarəetməsi çətindir → Automated certificate management
  • Cache Invalidation: Köhnə məlumatın təmizlənməsi problemi → Smart TTL və purging strategiyası
  • Security Vulnerabilities: Proxy özü hücum hədəfi ola bilər → Regular updates və security hardening